Hooggevoeligheid (HSP), stress en reflexzonetherapie
Hooggevoeligheid, een term die steeds meer bekendheid geniet. Een nieuwe term? Dat zeker niet. Dr Elaine Aron deed al vanaf 1991 onderzoek naar hooggevoeligheid. Zij ondervond dat ongeveer 20% van de bevolking een hoogsensitief persoon (HSP, high sensitive person) is. De belangrijkste kenmerken van hooggevoeligheid zijn: een hoger bewustzijn van subtiliteiten en makkelijk overweldigd worden door indrukken.
In mijn praktijk merk ik dat cliënten deze kenmerken het vaakst vertalen naar de negatieve kanten van hooggevoeligheid. Cliënten die zich hierin herkennen, ervaren in de maatschappij om zich heen veel harde en indringende prikkels. Deze prikkelgevoeligheid wordt in beginsel het vaakst ervaren in de vorm van innerlijke onrust, gemis van helderheid, spanningsklachten. Meestal later ontstaan er meer fysieke klachten. Maar wat als deze onrust, gemis van helderheid en spanningsklachten niet voortkomen uit externe prikkelgevoeligheid, maar uit interne prikkelgevoeligheid?
Wanneer een nieuwe cliënt in mijn praktijk verschijnt en
aangeeft klachten te ervaren voortkomend uit
hooggevoeligheid, dan stel ik haar vaak de volgende vragen:
– zit je veel in je hoofd?
– wil je het graag goed doen voor de ander en/of aan verwachtingen voldoen?
– twijfel je snel?
– ben je hard voor jezelf?
– heb je veel tijd nodig om informatie te laten bezinken en keuzes te maken?
– kunnen gebeurtenissen in je hoofd blijven malen?
– ben je bang fouten te maken?
– ben je stressgevoelig?
Zie je hem? Dit zijn interne stimuli, die ervoor zorgen dat je vatbaarder wordt voor externe stimuli. De prikkelverwerking wordt daardoor nog intenser en zo belandt je in de zogeheten negatieve spiraal. Het is dan ook de vraag of er sprake is van hooggevoeligheid of overgevoeligheid.
Veel cliënten komen bij mij tijdens hun herstelperiode van een burn-out of na jarenlange stress (met allerlei a-typische klachten, niet gediagnosticeerd als burn-out). Vaak hebben ze dan al mindfulness trainingen en psychische behandeling gehad, maar blijven klachten in bepaalde mate bestaan. Er is jarenlange roofbouw op lichaam en geest gepleegd. Dat heeft tijd en aandacht voor het lijf nodig om dit om te keren. In mijn ervaring is er – zowel in de totstandkoming van de klachten, als in de algemene tendens van aanpak- veel focus op het hoofd, het mentale aspect van helen. Terwijl hier dus juist de valkuil van de hooggevoelige cliënt ligt. De hulpvraag die eraan ten grondslag ligt, blijkt uit ervaring: ‘ik wil in contact komen met mijn gevoel en/of lichaam.’ Om allerlei redenen lukt het veel hooggevoelige personen niet om dit te bewerkstelligen en juist daarbij kan reflexzonetherapie een grote rol spelen. Hier kan de sleutel liggen tot stabiliteit, je veilig voelen bij jezelf en blijvende (gedrags)verandering.
Je veilig voelen zit niet in je hoofd, maar in je lijf. Als jij continu ‘aan’ staat, dan probeer je koste wat kost grip te houden op zaken met je hoofd. Je gaat misschien wel hoger en sneller ademhalen. Je zet waarschijnlijk onbewust spanning op je benen of bekken. In mindfulness trainingen zitten oefeningen om uit je hoofd te gaan en spanning los te laten, maar als je de connectie met je lijf niet kan maken, dan is dat toepassen niet zo eenvoudig. Superfrustrerend en demotiverend. Been there, done that. Het heeft mij minstens 6 jaar geduurd vanaf moment van bewustwording, voordat ik dat beheerste. En nu heb ik er zoveel profijt van, dat ik anderen daar actief in kan helpen. Want met reflexzonetherapie laat ik cliënten ervaren hoe het is om gedachtes uit te schakelen, spanning in het lichaam te voelen en los te laten, en in het bekken te zakken.
Foto: het losmaken van het hoofdgebied op de voet
